Hemisekcja zęba. Na czym polega i kiedy ją wykonać?

Zachowanie naturalnego uzębienia pacjenta – nawet mimo zaawansowanych zmian patologicznych – to jeden z podstawowych celów nowoczesnej stomatologii. Jedną z procedur umożliwiających osiągnięcie tego celu jest hemisekcja, czyli zabieg polegający na usunięciu zmienionego fragmentu zęba i zachowaniu jego zdrowej części. Choć rozwiązanie to nie jest tak powszechnie znane jak leczenie kanałowe czy ekstrakcja, w wielu przypadkach pozwala uniknąć konieczności całkowitego usunięcia zęba wielokorzeniowego.

Hemisekcja zęba wymaga precyzyjnej diagnostyki, odpowiedniego planu leczenia i współpracy specjalistów z zakresu chirurgii, endodoncji i protetyki. Jakie są wskazania i przeciwwskazania do jej wykonania? Dowiedz się, jak przebiega cała procedura i co odróżnia ją od resekcji korzenia.

Hemisekcja zęba – co to jest za zabieg?

Hemisekcja polega na usunięciu jednej z patologicznie zmienionych części zęba (fragmentu zawierającego część korony i korzeni zęba) z jednoczesnym zachowaniem zdrowej części zęba, którą można później poddać odbudowie protetycznej. To specjalistyczny zabieg stomatologiczny przeprowadzany najczęściej w obrębie zębów wielokorzeniowych, zazwyczaj trzonowych dolnych.

Hemisekcja jest zabiegiem, który nawet w przypadkach zaawansowanych zmian patologicznych pozwala na zachowanie naturalnego zęba. Zamiast usuwać całą jednostkę zębową, stomatolog precyzyjnie eliminuje jedynie jej uszkodzony segment, dzięki czemu pozostawiona część zęba może zostać wykorzystana jako podstawa do odbudowy protetycznej.

Wskazania do zabiegu hemisekcji

Decyzję o przeprowadzeniu zabiegu podejmuje się w oparciu o precyzyjną diagnostykę kliniczną i radiologiczną. Wskazania do zabiegu hemisekcji są między innymi następujące:

• nieodwracalne uszkodzenia tylko jednego z korzeni zębów;
• zaawansowane zmiany zapalne w obrębie korzeni, ograniczone do jednej części zęba;
• złamania korzeni zęba, których nie można leczyć zachowawczo;
• powikłania po leczeniu endodontycznym (np. nieudrożniony lub sperforowany kanał w jednym korzeniu);
• rozległe zmiany próchnicowe obejmujące część korony i korzeni zęba;
• planowane leczenie protetyczne, gdy zdrowa część zęba może służyć jako filar odbudowy.

Hemisekcja pozwala zachować funkcjonalność zęba, który w przeciwnym razie zostałby zakwalifikowany do usunięcia.

Przeciwwskazania do przeprowadzenia zabiegu hemisekcji

Przeciwwskazania do zabiegu hemisekcji wynikają przede wszystkim z braku możliwości późniejszej odbudowy lub nieodpowiednich warunków anatomicznych. Należą do nich m.in.:

• niewystarczająca długość lub niewłaściwe położenie pozostałej części korzenia;
• nieprawidłowa budowa anatomiczna zęba, uniemożliwiająca stabilną odbudowę;
• brak możliwości wykonania skutecznej rekonstrukcji zęba;
• choroby ogólnoustrojowe stanowiące przeciwwskazania do przeprowadzania zabiegów chirurgicznych;
• zaawansowana choroba przyzębia prowadząca do rozchwiania zęba;
• niedostateczne leczenie kanałowe w pozostałej części systemu korzeniowego;
• nadmiernie osłabiona mechaniczne struktura zęba podczas dotychczasowego leczenia.

Jak przebiega hemisekcja zęba?

Aby dokładnie ocenić wskazania i zaplanować przebieg hemisekcji zęba, niezbędne jest wykonanie zdjęcia RTG zęba, a często również tomografii CBCT.

Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym, w warunkach ambulatoryjnych. Rozpoczyna się od separacji fragmentu zęba, który ma zostać usunięty. Stomatolog przecina ząb w odpowiednim miejscu i usuwa część zęba, zachowując nienaruszoną, zdrową strukturę.

Na kolejnym etapie następuje staranne wygładzenie pozostawionej części zęba i wstępna rekonstrukcja. Cały zabieg kończy się zabezpieczeniem tkanek i zaplanowaniem dalszego leczenia – często w postaci protetycznej odbudowy. Celem jest wyeliminowanie ogniska chorobowego przy jednoczesnym pozostawieniu możliwie dużej i stabilnej naturalnej części zęba, która będzie stanowić bazę pod późniejszą rekonstrukcję protetyczną.

Zalecenia po zabiegu hemisekcji zęba

Po przeprowadzeniu zabiegu pacjent powinien:

• stosować się do zaleceń lekarza dotyczących higieny jamy ustnej;
• unikać obciążania leczonego zęba, zwłaszcza w pierwszych dniach po zabiegu;
• przyjmować leki przeciwzapalne i przeciwbólowe (o ile zostaną zaordynowane);
• zgłosić się na kontrolę w wyznaczonym terminie.

W okresie rekonwalescencji bardzo ważna jest regularna kontrola u stomatologa oraz ocena stanu pozostawionej części zęba, która docelowo zostanie objęta leczeniem protetycznym.

Hemisekcja a resekcja korzenia zęba

Choć oba zabiegi mają na celu uratowanie chorego zęba, hemisekcja i resekcja korzenia zęba to dwie różne procedury.

Hemisekcja to zabieg chirurgiczno-zachowawczy, który polega na usunięciu części zęba (zarówno części korony, jak i korzeni zęba) i pozostawieniu zdrowej części jako podstawy do odbudowy.

Resekcja korzenia to dokładnie radektomia i tyczy się całego korzenia, jest stosowana tylko w przypadku zębów wielokorzeniowych. Resekcję korzenia należy odróżnić od resekcji wierzchołka, która dotyczy najczęściej okolicy samego wierzchołka i nie ingeruje w koronę zęba. Resekcja wierzchołka generalnie może być stosowana w przypadku każdego zęba.

Wybór procedury zależy od lokalizacji zmian, ich rozległości oraz stanu pozostałych struktur zębowych. W obu przypadkach celem jest uratowanie zęba i uniknięcie jego całkowitej ekstrakcji.

Podsumowanie

Hemisekcja zęba to nowoczesna i precyzyjna metoda leczenia zębów wielokorzeniowych, w których zmiany patologiczne dotyczą tylko jednej ich części. Jest zabiegiem stomatologicznym, który pozwala na zachowanie naturalnego zęba, uniknięcie jego całkowitej utraty i przygotowanie go do trwałej odbudowy.

Dzięki rozwojowi technik diagnostycznych i protetycznych zabieg hemisekcji może stanowić realną alternatywę dla ekstrakcji zęba, przywracając funkcję żucia oraz estetykę uśmiechu. Dobrze zaplanowany i przeprowadzony, z uwzględnieniem możliwości późniejszej odbudowy protetycznej, jest skutecznym rozwiązaniem w leczeniu trudnych przypadków endodontyczno-chirurgicznych.