Diastema to przerwa między zębami, najczęściej pojawiająca się między górnymi jedynkami. Podczas gdy u niektórych pacjentów jest jedynie defektem estetycznym, u innych może świadczyć o poważniejszych wadach zgryzu, które wymagają leczenia ortodontycznego lub stomatologicznego. Czym jest diastema, jakie są jej główne rodzaje i przyczyny powstawania? Czy występowanie przerwy między jedynkami u dziecka jest powodem do niepokoju? Poznaj skuteczne metody leczenia diastemy, które pozwalają odzyskać estetyczny uśmiech i prawidłowy zgryz.
Szpara między zębami – defekt estetyczny czy wada zgryzu?
Wprawdzie diastema może być jedynie defektem estetycznym, jednak w wielu przypadkach wskazuje na wadę zgryzu, która wymaga leczenia. Jest to niezwykle istotne, gdyż przerwa między zębami powoduje nieprawidłowe ustawienie jedynek względem siebie, prowadzi do problemów z rozkładem sił żucia oraz utrudnia higienę jamy ustnej. W efekcie zwiększa to ryzyko rozwoju choroby przyzębia, próchnicy oraz innych dolegliwości stomatologicznych.
Rodzaje diastemy
Diastema może występować w trzech, zasadniczo odmiennych postaciach, które różnią się od siebie ustawieniem zębów oraz przyczynami powstawania. Określenie rodzaju diastemy jest niezwykle istotne, gdyż warunkuje wybór metody leczenia stomatologicznego oraz ortodontycznego. Odpowiednia klasyfikacja jest więc kluczowa dla osiągnięcia oczekiwanych efektów.
Diastema zbieżna
Diastema zbieżna cechuje się rozchodzeniem korzeni górnych jedynek przy jednoczesnym zbliżeniu ich brzegów siecznych. Najczęściej wynika to z przerostu wędzidełka wargi górnej, które jest zbyt duże i grube. W tym przypadku konieczna jest frenotomia, a następnie leczenie aparatem ortodontycznym, aby trwale zlikwidować problem.
Diastema rozbieżna
W diastemie rozbieżnej brzegi sieczne górnych jedynek są znacznie bardziej oddalone niż ich korzenie. Taka diastema często pojawia się przy braku zawiązka siekacza bocznego lub w przypadku zaburzeń w kształtowaniu łuku szczęki. Wymaga kompleksowego leczenia ortodontycznego, często połączonego z leczeniem protetycznym.
Diastema równoległa
Diastema równoległa charakteryzuje się równoległym ustawieniem korzeni i brzegów siecznych jedynek względem siebie. Przyczyną jest najczęściej dziedziczna wada zgryzu lub zbyt małe zęby w stosunku do łuku szczęki. Leczenie obejmuje metody ortodontyczne lub uzupełnienia protetyczne, takie jak licówki porcelanowe czy bonding.
Przyczyny powstawania przerwy między jedynkami
W stomatologii wyróżnia się trzy główne rodzaje przyczyn powstawania diastemy: prawdziwą, rzekomą i fizjologiczną.
Diastema prawdziwa jest efektem przerostu wędzidełka wargi górnej, które uniemożliwia prawidłowe zbliżenie jedynek. Leczenie tej diastemy wymaga przeprowadzenia frenotomii, a następnie leczenia ortodontycznego przy użyciu aparatu.
Diastema rzekoma pojawia się w sytuacji, gdy siekacze lub inne zęby przednie są zbyt małe względem łuku szczęki. Wówczas stomatolog może zastosować bonding lub licówki porcelanowe, aby przywrócić estetyczny wygląd uzębienia.
Diastema fizjologiczna jest naturalnym etapem rozwoju dzieci i jako taka pojawia się przy wymianie zębów mlecznych na stałe. Zwykle zamyka się samoistnie, lecz wymaga obserwacji, aby wykluczyć ryzyko rozwoju wady zgryzu.
Zamykanie diastemy – sposoby leczenia
Szpara między zębami wymaga leczenia szczególnie wtedy, gdy przekracza 2 mm. W takich sytuacjach wskazana jest diagnostyka u stomatologa lub ortodonty, który zarekomenduje najskuteczniejszy w danym przypadku sposób na jej „zamknięcie”.
Diastema a licówki
Licówki porcelanowe to jedna z popularnych metod estetycznego leczenia diastemy. Licówka skutecznie maskuje szparę, poprawiając wygląd uzębienia pacjenta. Metoda ta szczególnie polecana jest osobom, u których przerwa między zębami jest niewielka.
Diastema a bonding
Bonding diastemy polega na doklejeniu materiału kompozytowego do powierzchni zębów. To szybka, nieinwazyjna metoda leczenia, szczególnie skuteczna przy umiarkowanej szerokości przerwy. Materiał kompozytowy może ulegać przebarwieniom, dlatego wymaga regularnych wizyt kontrolnych.
Diastema a aparat ortodontyczny – leczenie ortodontyczne przerwy między zębami
Leczenie diastemy z użyciem aparatu ortodontycznego jest zalecane w przypadkach większych przerw oraz wad zgryzu. Aparat pozwala na precyzyjne ustawienie zębów, skutecznie eliminując nie tylko defekt estetyczny, ale również przyczynę powstania diastemy.
Diastema u dzieci i niemowląt – co warto wiedzieć?
Diastema u dzieci często jest fizjologicznym etapem rozwoju uzębienia. Jeśli jednak utrzymuje się po 7. roku życia, konieczna jest konsultacja ze stomatologiem lub ortodontą. Przerost wędzidełka wargi górnej może wymagać zabiegu frenotomii, który umożliwi naturalne zbliżenie górnych siekaczy i zapobiegnie poważniejszym problemom ortodontycznym.
Podsumowanie
Diastema to nie tylko problem estetyczny, ale często objaw większych nieprawidłowości wymagających interwencji ortodontycznej. Szczegółowa diagnostyka pozwala określić typ oraz przyczyny powstania diastemy, a to warunkuje wybór odpowiedniej terapii: od estetycznych licówek porcelanowych czy bondingu, po kompleksowe leczenie ortodontyczne z wykorzystaniem aparatów stałych lub ruchomych. Diastema u dzieci powinna być regularnie obserwowana, a w razie potrzeby leczona, by uniknąć komplikacji w późniejszym wieku. Dzięki nowoczesnym metodom stomatologicznym i ortodontycznym każdy pacjent może skutecznie pozbyć się tego defektu, zyskując piękny uśmiech i zdrowe zęby na całe życie.